DE KINDERWET Als je het boek Stoner
gelezen hebt, kun je bij een ontmoeting met een hoogleraar er niet meer onder
uit : ""lijkt hij op
Stoner, heeft hij er iets van ? " Als ik een deurwaarder tegen
kom, dan denk ik : ""wat heeft hij van
Dreverhaven ?" En bij een jong advocaat
vraag je je af : "staat hier de jonge
Jacob Katadreuffe ? Vanavond wil ik aan de
aanwezigen een vraag voorleggen -- er van uitgaande dat U het
boek hebt gelezen-- Kunt U voortaan geen
vrouwelijke rechter ontmoeten zonder te denken : natuurlijk is zij zus en zo en
handelt zij op deze manier - en niet anders- want Fiona May zou het ook zo gedaan hebben ? Kortom , is Fiona May
voortaan "de rechter " ? Daarvoor moeten we in het
boek duiken. Toen ik met het boek begon,
wist ik uit een recensie dat we zouden ondergedompeld zouden worden in een
geval van kinderrechtspraak. Het boek begint echter met
een echtelijke crisis , die pas op het eind van het boek opgelost lijkt. Mijn eerste indruk was, dit
is een trucje. Als je op de tv naar een detective kijkt, lijkt het er wel op
dat alle bekende speurders - Morse,
Frost , Lewis etc altijd ook privè problemen hebben. Juist als de speurder op het
punt staat de clou van een misdaad te ontwarren, gebeurt er wel iets in zijn
privé leven , dat hem helemaal bezig houdt. De verwikkelingen met haar
echtgenoot Jack leren ons veel over de vrouw Fiona De kern van het boek is de
rechtszaak over Adam Henry, een bijna 18-jarige jongen, die een levensbedreigende
ziekte heeft en om religieuze redenen een bloedtransfusie weigert. Een geval uit het leven
gegrepen , zoals Mc Ewan in een interview heeft bevestigd. Er komt een zitting , waar de
drie betrokken partijen --- ziekenhuis, jeugdzorg namens de jongen, en de ouders
--- hun standpunt uiteen zetten bij
monde van hun advocaten. Dit is een parel van een rechtszitting, waarna Fiona de
volgende dag een vonnis wijst, dat een exemplaar is van evenwicht en wijsheid Een vonnis waarop iedere
rechter trots zou zijn. Maar vòòr zij het vonnis
wijst , krijgt zij een ingeving: zij wil Adam zelf in het
ziekenhuis horen. Dat leidt tot een bijzondere
ervaring: zij ontmoet daar een originele, zeer talentvolle en gretige jongeman
, die in korte tijd heeft leren viool spelen. Hij gaat haar vóórspelen - of
moet ik zeggen "voor haar spelen "? Hij speelt dan het wijsje
"Down by the Salley Gardens"
en zij zegt dan : "speel het nog eens een keer, dan zing ik met je mee ". En zo gebeurt. Zij zingt het
prachtige gedicht samen met Adam op de viool. Hun oorspronkelijke rollen
vallen even weg. Zij worden samen één in gevoel. De poezie verbindt hen
......... Dank zij haar vonnis krijgt
Adam een transfusie. Hij stort zich wederom in het leven en wijst zijn
godsdienstige beginselen , die dat verboden, af. Dit schrijft Adam aan Fiona.
En hij schrijft dat hij behoefte heeft om met haar te praten, dat hij fantasieen
heeft, zoals over een wereldreis samen met haar. Zij antwoordt niet. En dan komt het verhaal in
een versnelling: zij gaat op ronde - met een andere rechter - naar Noord
Engeland, Newcastle, zoals in de M.E.
ook in onze streken bestond, de zendgraaf ; een gewoonte die in Engeland , vol
oude tradities, is gehandhaafd. Vòòr haar reis ontvangt zij
wederom een brief van Adam: hij zoekt contact , dat zij niet beantwoordt. Newcastle roept herinneringen
bij haar op . Op tiener leeftijd heeft zij daar vaak bij een oom en tante met 2 nichtjes gelogeerd en daar
haar eerste jeugdliefde gekend...... Als zij terug komt, spelen die herinneringen op en wordt ze
achtervolgd door een vaag idee van vernieuwing, van onontdekte mogelijkheden in
een ander leven. Tweede hoogtepunt is het
gesprek in het kasteelachtige verblijf waar de Londense rechters zijn
ondergebracht. Na het avondmaal komt haar
griffier naar haar toe en kondigt een gast aan: Adam. Er
volgt een tweede gesprek tussen de beide hoofdpersonen waaruit blijkt dat Adam
bij haar wil komen wonen. Zij bestelt een taxi. Zij wil hem op de wang kussen, maar
onwillekeurig kust zij hem vol op de mond .
Dit wordt prachtig beschreven: "als het mogelijk was
een Kuise kus vol op de lippen te geven, dan gaf zij die nu" Adam verdwijnt in de taxi. Het derde hoogtepunt is het kerstconcert dat zij samen met Marc
Benner geeft en dat een weergaloos succes wordt. Vlak vòòr haar optreden hoort
zij dat Adam - inmiddels 18 jaar - een bloedtransfusie heeft geweigerd en is
overleden. Voor Marc Benner is het zijn
afscheid van de advocatuur en van de rechtspraak. Voor hààr is het sluitstuk
van een avond waarop zij afscheid neemt van Adam en in plaats van een
feest wordt dat voor haar een moeizaam
begin van het herstel van haar huwelijk. SAMENVATTEND Ik vond het een even leerzaam
als prachtig boek Het geeft een indringende kijk op het werk van een rechter, hoe diens vonnis ingrijpt in het leven van een
ander. Dat het geen lofzang wordt,
komt door de tegenfiguur van Marc Benner, die de advocatuur verlaat vanwege
tekortkomingen in de rechtspraak. Daarnaast is er veel moois te
genieten: de wandeling die Fiona s'avonds laat
na een zitting van de Rechtbank naar haar huis maakt. En dan is er de regen, zowel
in Londen als later in Newcastle, die sfeerbepalend is. En Fiona May? Is zij voor U de ideale rechter, het icoon
van de Kinderrechtspraak, dat het welzijn van het kind boven alles stelt ? Of heeft zij juist haar hart te veel laten
spreken - toen zij Adam kuste -- of te
weinig - toen zij hem wegzond - ?? Ton Houtman Café Livre
18 november 2015 |